Stair
-
Céard a léiríonn comhaid nuascaoilte ar fheallmharú JFK?
An Dr Kerron Ó Luain Scaoil rialtas Donald Trump os cionn 2,000 doiciméad a bhain le feallmharú an Uachtaráin John F. Kennedy le déanaí, eachtra atá ag cothú neart teoiricí comhcheilge le trí scór blianta anuas. Cé nach n-athraíonn na doiciméid seo an bunscéal faoi fheallmharú Kennedy, tugtar léargas níos doimhne iontu ar ghníomhaireachtaí faisnéise…
-
75 bliana ó shin: dlí grabála Iosrael
Aindrias Ó Cathasaigh Ghlac parlaimint Iosrael le dlí 75 bliana ó shin a chuir ar chumas an stáit seilbh a ghlacadh ar mhaoin na mílte Palaistíneach a bhí díbrithe óna n-áiteacha dúchais. In 1947 rinne na Náisiúin Aontaithe críochdheighilt ar an bPalaistín, ag bronnadh breis agus a leath ar an bpobal Giúdach, cé go mba…
-
Léiríonn dhá chonspóid ainmniúcháin nach bhfuil deireadh leis an imeallú ar stair an phoblachtánachas go fóill
An Dr Kerron Ó Luain Díol suntais ab ea athainmniú leabharlann Choláiste na Tríonóide i mBaile Átha Cliath, agus ainmniú an droichid nua coisithe thar Abhainn na Coiribe i gCathair na Gaillimhe le déanaí. Léiríonn an próiseas mídhaonlathach sa dá chás go bhfuil an frithphoblachtánachas fós go smior i mbunaíocht na sé chontae is fiche.…
-
Éirí Amach na nÉireannach Aontaithe san Astráil, 1804: Cnoc an Chaisleáin agus Cnoc Fhiodh na gCaor
An Dr Kerron Ó Luain I mí an Mhárta 1804 d’éirigh na hÉireannaigh Aontaithe amach den uair dheireanach. Cé go raibh Caisleán Bhaile Átha Cliath ag súil le hathbheochan ar an eagraíocht phoblachtach i gCúige Laighean an tráth sin, ba in New South Wales na hAstráile a tharla a n-eachtra dheireanach. Bhain Éirí Amach Chnoc…
-
‘Nuair a thagann na naimhde, ní mór do na mná, fiú, troid’; Streachailt na mban i Vítneam
An Dr. Kerron Ó Luain Ar na rudaí is fearr a tharla i dtaca le staireolaíocht na hÉireann le linn deich mbliana na gcuimhneachán ná insíodh scéal na mban a throid le linn Réabhlóid na hÉireann (1912-23). Is fiú súil a chaitheamh ar ról na mban i dtír eile a bhí ag éirí amach i…
-
Seasca bliain ó shin: Feallmharú Malcolm X
Aindrias Ó Cathasaigh Maraíodh Malcolm X seasca bliain ó shin i mBálseomra Audobon i Nua-Eabhrac. Bhí sé ar tí labhairt ag slógadh ansin nuair a rith triúr i dtreo an ardáin, ag scaoileadh urchar leis. Fuair sé bás ráithe roimh aois an dá scór a bhaint amach. Rugadh Malcolm Little in Omaha céad bliain ó…
-
Teitheadh na nGéanna Fiáine agus Pádraig Sáirséal, 1691
An Dr. Kerron Ó Luain Luadh Pádraig Sáirséal, nó ‘an Sáirséalach’ (1655-93), sna meáin le déanaí, óir creidtear go bhfuil seandálaithe tar éis teacht ar a chorp i séipéal sa Bheilg. Léiríonn taifid staire gur cuireadh Sáirséal in uaigh gan leac i gcathair bheag darb ainm Huy taobh le saighdiúir Francach nach eol a ainm.…
-
Grá na nGael – Léargas ar dhá cheann de na scéalta grá is cáiliúla in Éirinn
Jenna Goulding Seosamh Máire Pluincéid agus Grace Gifford Gan dabht, tá scéal grá idir Seosamh Máire Pluincéid agus Grace Gifford ar cheann de na scéalta is mó tóir in Éirinn. Is scéal tábhachtach é chomh maith, mar d’athraigh sé tuairimí go leor daoine maidir leis an Éirí Amach. Is léiriú maith é den chruachás ina…
-
Seasann an Conradh an fód i gcoinne na cléire: ‘Cath Chúil an tSúdaire’ 1905-6
An Dr. Kerron Ó Luain Ba choimhlint idé-eolaíoch ‘Cath Chúil an tSúdaire’ (1905-1906) thar aon rud eile. Tháinig lucht Chonradh na Gaeilge i gCúil an tSúdaire, Co. Laois, in adharca leis an gcléir ar an mbaile de bharr cinneadh ranganna Gaeilge a chur ar bun d’fhir agus mná. Bhí bunús an Chonartha i gCúil an…
-
Na hÉireannaigh Óga agus an Cumann Reipéil i mBéal Feirste, 1846-1848
An Dr Kerron Ó Luain Ba thréimhse chorraitheach é lár an 19ú haois don náisiúnachas in Éirinn, go háirithe i gCathair Bhéal Feirste. Bhí tionchar ag na coimhlintí idir na hÉireannaigh Óga agus lucht leanúna Dhónaill Uí Chonaill idir 1846 agus 1848 ar fhorbairt an náisiúnachais sa chathair as sin amach. Bhí Béal Feirste ina…