Eagrán #47 (2025-09-19)
-
Mórshiúl na nGael do chearta teanga
Cathal Ó Murchú Dé Sathairn seo chugainn ag a 1.30 an 20 Meán Fómhair beidh na Gaeil ag cruinniú i gCearnóg Parnell i lár Chathair Bhaile Átha Cliath chun mórshiúl a dhéanamh chuig Teach Laighean agus táthar ag súil go dtiocfaidh na deicheanna de mhílte amach. Ba é an uair dheireannach a bhí mórshiúl den…
-
Pleananna suntasacha ann chun cosaint a dhéanamh ar líne iarnróid an oirthir
Tá Iarnród Éireann ag iarraidh bolláin a chur agus ballaí mara a ardú mar chuid de na pleananna Jack Mac Íomhair Tá pleananna ag Iarnród Éireann cosaint a dhéanamh ar an líne idir Deisceart Bhaile Átha Cliath agus Cill Mhantáin. Tá imní ann gur féidir leis an líne titim isteach san fharraige sa todhchaí. Tá…
-
Aitheantas tugtha ‘d’obair cheannródaíoch’ Fhoras na Gaeilge i dtuarascáil nua
Chuir Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge, Seán Ó Coinn, fáilte chroíúil roimh fhoilsiú na tuarascála S2@25: Full Collective Impacts Report, a thugann léargas cuimsitheach ar an obair agus ar an tionchar atá ag na comhlachtaí trasteorann ó bunaíodh iad faoi Chomhaontú Aoine an Chéasta. Dúirt sé, “Is cúis bhróid don bhord agus don fhoireann go bhfuil Foras na…
-
“Táimid ag feiceáil go bhfuil an teanga á húsáid níos mó sa saol laethúil, agus is rud é sin le ceiliúradh.”
Kate Ní DhúbhlaoichFeidhmeannach Cumarsáide Chonradh na Gaeilge Den chéad uair le breis agus deich mbliana beidh pobal na Gaeilge agus na Gaeltachta ag dul chun sráide i mbun agóid náisiúnta. Dé Sathairn an 20 Meán Fómhair baileoidh na mílte ag Cearnóg Parnell do CEARTA: Agóid Náisiúnta na nGael. Tá an Ghaeilge faoi bhláth. Cloistear í…
-
Formhór theangacha an domhain i mbaol báis
Cathal Ó MurchúMeastar go bhfuil breis is 7,000 teanga beo á labhairt ar fud an domhain inniu, idir mhórtheangacha idirnáisiúnta a bhfuil na deicheanna de mhilliúin de ceainteoirí acu, agus mhionteangacha a bhfuil níos lú ná fiche cainteoir acu. Tá drochbhail ar an gcuid is mó acu, agus an formhór acu i mbaol báis de…
-
Iosrael fós ag déanamh cinedhíothú in Gaza, de réir na Náisiún Aontaithe
Tá Iosrael fós ag déanamh cinedhíothaithe in Gaza de réir Choimisiún Neamhspleách na Náisiún Aontaithe Jack Mac Íomhair Foilsíodh tuairisc ón Choimisiún Idirnáisiúnta um Fhiosrúchán, a chuir Comhairle na Náisiún Aontaithe um Chearta an Duine ar bun chun fiosrúchán a dhéanamh ar sháruithe na dlíthe i leith chearta an duine. Léirigh an tuairisc go ndearna…
-
Thit cead pleanála 12.5% sa dara ráithe de 2025 de réir na Príomh-Oifige Staidrimh
Léiríonn na figiúirí ón Phríomh-Oifig Staidrimh titim ar líon na dtithe a fuair cead pleanála Jack Mac Íomhair Tá titim 12.5% i gcead pleanála do thithíocht de réir na bhfigúirí a chuir an Phríomh-Oifig Staidrimh ar fáil. Sa dara ráithe i mbliana tugadh cead pleanála go 7,447 aonad i gcomparáid le 8,513 anuraidh. Tugann na…
-
Tríú dáta socraithe do chaingean dlí in aghaidh an Fheidhmeannais
Beidh Conradh na Gaeilge sa chúirt arís maidir le heaspa straitéise don Ghaeilge Jack Mac Íomhair Tá dáta eile faighte ag Conradh na Gaeilge maidir lena dtríú caingean dlí in aghaidh an Fheidhmeannais mar gheall ar an teip leanúnach chun straitéis don Ghaeilge a chur i bhfeidhm. Tá Conradh na Gaeilge ag lorg athbhreithniú breithiúnach…
-
Ní mór don mhórshiúl CEARTA a bheith ina thúsphointe, seachas ina cheann scríbe
Tá an mórshiúl CEARTA: Agóid Náisiúnta ar son na nGael ar na bacáin. Tá jab maith déanta ag Conradh na Gaeilge, na hoibrithe in earnáil na Gaeilge, na hoifigigh pleanála teanga, agus Gaeil eile nach iad, an agóid a fhógairt trí ábhar cruthaíoch a chraobhscaoileadh ar na meáin shóisialta le roinnt seachtainí anuas. Tá éilimh…
-
Eagarfhocal #47
Tá agóid náisiúnta na nGael le tarlú Dé Sathairn seo agus tá an chuma air go mbeidh na mílte amuigh ag máirseáil ar son cearta teanga. Ní hé seo an chéad uair a tharla sé seo. Bhí mórshiúl náisiúnta ann in 2014 ag éileamh na gceart céanna. Is léir nach bhfuil na rialtais dáiríre faoi…