Eagrán #58 (2025-12-05)
-
Seoirse Ó Dochartaigh, 1946-2025
Fear uasal ildánach a bhí i Seoirse Ó Dochartaigh, scríbhneoir bisiúil, amhránaí binn, cumadóir agus cóiritheoir ceoil cruthaíoch, ealaíontóir spreagúil, ginealeolaí agus taighdeoir. Rugadh i mBéal Feirste é in 1946 ach chaith sé bunús a shaoil i gContae Dhún na nGall, contae dúchais a athar. Chaith sé tréimhsí mar mhúinteoir ealaíne in Ard Mhacha, áit…
-
Caiseal Mumhan
Breathnaíonn Caoimhín Ó Cadhla ar shuíomh ríoga eile, an uair seo i gCúige Mumhan, sin é Caiseal Mumhan. Caoimhín Ó Cadhla De réir an bhéaloidis tháinig Carraig Phádraig, atá suite ar Chaiseal Mumhan, ón diabhal nuair a bhain sé plaic as Bearnán Éile agus chaith sé an phlaic sin ar Chaiseal Mumhan. Tharla sé seo…
-
Cearta daoine trasacha: Minneapolis ar thús cadhnaíochta
Aindrias Ó Cathasaigh Leathchéad bliain ó shin, baineadh cloch mhíle amach in aistear chearta an duine nuair a ghlac cathair Minneapolis sna Stáit Aontaithe leis an gcéad dlí ariamh a chuir cosc ar leithcheal ar dhaoine trasinscneacha. Tá stair fhada ag daoine trasinscneacha i Meireacá Thuaidh. Roimh theacht na gcóilíneach, ba chuid dhílis de phobail…
-
Léamhthuiscint: Binn Éadair
Domhnall Mac Concharraige Léamhthuiscint: Léigh an sliocht thíos agus freagair na ceisteanna a leanas. San alt seo foghlaimeoimid faoi cheann de na bailte is áille i mBaile Átha Cliath, Binn Éadair. Is sráidbhaile cois farraige é Binn Éadair atá suite ar leithnis i dTuaisceart Bhaile Átha Cliath. Tá tionchar na Lochlannach le feiceáil ar an…
-
Céad Sneachta na Nollag
An Nollaig sa Naigín le Ré Ó LaighléisLéaráidí le Tatyana Feeney Lá Nollag 1959. Tráthnóna. Mé sé bliana d’aois. An sneachta ina chóta geal clúmhach ar an ngairdín cúil. Brat tiubh bog á leathadh féin ina bhán, é ag spréacharnach trí’n ngrian ghéar chrua, áit a bhfuil an fhallaing fhuachta breactha le diamaint bheaga airgid…
-
Mír ghramadaí: An aimsir fháistineach – An dara réimniú – briathra a bhfuil dhá shiolla iontu
Domhnall Mac Concharraige An tseachtain seo caite bhíomar ag foghlaim faoin gcéad réimniú den aimsir fháistineach. An seachtain seo táimid ag breathnú ar an dara réimniú, briathra a bhfuil dhá shiolla iontu.Úsáidtear an aimsir fháistineach chun tagairt do rudaí amach anseo, amárach, an tseachtain seo chugainn, an mhí seo chugainn agus mar sin de. Arís,…
-
Rap Croíúil Nollag ó Ghaelscoil Pheig Sayers
Thug Rang 5 agus Rang 6 i nGaelscoil Pheig Sayers i dtuaisceart Chathair Corcaigh faoi thionscadal speisialta na Nollag i mbliana – rap úrnua, spreagúil agus lán fuinnimh atá dírithe ar gach páiste atá i gcruachás faoi láthair. Is ceolchlár croíúil é seo atá le feiceáil ar Foghlaim TG4, agus tháinig sé chun cinn le…
-
Ar an raidió
Raidió na Gaeltachta Dé hAoine 5/12/25 00:00 Scoth an Déardaoin 07:00 Nead na Fuiseoige 08:00 Adhmhaidin 09:00 Príomhscéalta na Nuachta 09:15 Iris Aniar 10:15 Cuideachta Ceoil 10:55 Tuairisc Spóirt 11:00 Barrscéalta 12:00 Príomhscéalta na Nuachta 12:08 An Saol ó Dheas 13:00 Nuacht a hAon 14:00 Tuairisc Spóirt 14:05 Fonn 15:00 Pé Scéal é 17:00 Tús…
-
Ar an teilifís
TG4 Dé hAoine 05 Nollaig 05:30 France 24 06:00 Cúla4 06:02 Bréidín & Clúmh (GS) 06:08 CoComelon It's Cody Time 06:11 CoComelon JJ's Animal 06:14 Dora (GS) 06:37 Elmo Anseo 06:44 Pip & Posy 06:54 Olobob Top 07:00 PJ Masks 07:12 Wussywat 07:17 Clifford 07:30 Woozle & Pip 07:35 Vegesaurs 07:40 Dot 07:52 Momonsters 08:00…
-
Ceiliúradh ar dheich mbliana d’Éirinn i Junior Eurovision
Tá deich mbliana caite ó thug Éire a céad chéim isteach i saol bríomhar Eoraifís na nÓg, cóisir cheoil óg, spleodrach agus lán d’fhéiniúlacht Ghaelach a thug glúin úr amhránaithe chun solais. Chun an ócáid a cheiliúradh, craolfar clár speisialta ar TG4 dar teideal Junior Eurovision: An Deichiú Réalt Dé Domhnaigh an 7 Nollaig ag…